10 заповеди за здрава исхрана

Всушност, најкорисната храна понекогаш ви стои на дофат – во домашната градина, во блиската шума, кај соседот земјоделец. Навистина, дури и во македонската кујна и во локалната средина постојат бројни видови „суперхрана“ кои вреди да се вклучат во вашите дневни оброци. Боровинките, на пример, ќе го нахранат вашето тело со манган, железо, бета-каротен, како и витамините Б и Ц. Доматот, кој сигурно расте и во вашата градина, содржи 13 витамини, особено Ц и Е, 17 минерали, многу калиум и бета-каротен. Со додавање ленено семе во вашата исхрана, ќе му обезбедите на вашето тело огромни количини на протеини, минерали и диетални влакна и добро познатите есенцијални масни киселини омега-3.

Наместо да броите калории, фокусирајте се на тоа храната што ја приготвувате да биде колку што е можно пошарена, поразновидна, локална и свежа колку што е можно повеќе. Визуелно привлечните кулинарски комбинации овозможуваат поголемо задоволство при нивното вкусување, а вашето тело ќе има корист од тоа.

Со други зборови: колку помалку термички се обработува, храната е посвежа. Варењето, печењето и пржењето уништуваат голем дел од она што е добро во свежата храна. Затоа, наместо да се впуштате во долги процеси на готвење, изматете намаз од сиров зеленчук, подгответе послужување од свежо исечено овошје или исцедете го вашето овошје огледувано во домашни услови.

Преку свежо исцедените сокови и смути, нашите тела добиваат многу хранливи материи и витамини, но и јаглехидрати што брзо се апсорбираат, како и чиста енергија. Бидејќи пасираното овошје и зеленчук се посварливи, соковите и смутито го оптоваруваат телото помалку од јадењето на овошје и зеленчук исечкани на парчиња. Внесувањето храна во блендирана форма му овозможува на телото брзо да ги апсорбира корисните материи и со нив да ги храни своите клетки.

Во денешно време знаеме дека вистинската штета лежи во заситените масни киселини кои се наоѓаат во производите од животинско потекло, како и во некои термички обработени масти кои се консумираат преку пржена и печена храна. Здравите, т. е. незаситените масти, од друга страна, се најкорисни за нормалното функционирање на човечкото тело. Овие лесно може да се претворат во масла во удобноста на вашиот дом. Омега 9 масните киселини може да се најдат во кикириките, лешниците, бадемите, семе од синап, омега 3 масните киселини во лененото семе, оревите, сојата и семето од синап, а омега 6 масните киселини во сончогледот, тиквата, сусамот, пченката, па дури и семките од коноп.

Дневниот внес на храна треба да се распредели во пет избалансирани оброци. На овој начин ќе избегнете надуеност, замор и флуктуации на шеќерот во крвта. Со помали, но почести оброци, ќе внесете во вашиот систем само количината на хранливи материи што може да ги користи. Всушност, човечкото тело не е во состојба да складира одредени хранливи материи во големи количини, па умереноста е најдобредојдена во одредувањето на големината на оброците.

Иако свежото овошје и зеленчукот се присутни во вашата чинија секојдневно, нема да ви штети да забележите дека со консумирањето на храната по погрешен редослед понекогаш го ставаме телото под голем стрес. Овошјето и зеленчукот полесно се вари отколку, да речеме, месото. Затоа се препорачува тие секогаш да му претходат и никогаш да не го следат оброкот. Ќе постапите уште подобро ако јадете овошје како посебен оброк.

Ако како режим на исхрана се заколнавте дека ќе се придржувате до некоја специјална диета или едноставно ако избегнувате одредена храна, погрижете се сепак да му обезбедите на вашето тело сè што му треба. Протеините од месо или од животинско потекло најлесно можат да се заменат со растителни протеини од мешунки, можеби, со домашен хумус или поинаку, со овошје, зеленчук, житарки, јаткасти плодови и семиња.

Исто толку важно за правилното функционирање на вашиот организам, како што е важно правилното јадење, исто толку е важно и пиењето доволно вода. Заморот, исцрпеноста и главоболките може да бидат знаци за дехидрација. Дел од потребната вода се внесува во организмот преку храната (околу 1.000 мл на ден), а остатокот (1.500 – 2.000 мл) треба да се добие преку течности, а најпожелна е обичната вода.

Ако вашиот дневен ритам вклучува голем број стресни ситуации, за време на оброците мора да уживате во мир и тишина. Никогаш не јадете стоејќи или во движење, и одвојте време за уживање во оброкот, бидејќи брзото јадење и слабо изџваканата храна ќе предизвикаат стрес за вашето тело, без оглед на содржината на корисните материи во неа. Задоволството при јадењето, целосното уживање и почитта кон храната што ја jadewe, дефинитивно се дозволени, дури и ве охрабруваме да ги препознаете и прифатите тие чувства во текот на земањето на оброкот.